Viết cho các con trong tương lai

Vốn định viết “Viết cho con trong tương lai”, kết quả lần lữa mãi không nhấc bút. Hôm nay mới viết, đã lại thêm một cô con gái nhỏ, thế là “con” trở thành “các con”.

Đa Đa và em gái, bài văn ngắn này viết cho các con, lúc các con tám tuổi và hơn hai tháng tuổi. Sở dĩ muốn viết chút gì đó cho các con, là muốn mượn dòng chảy thời gian mang đến cho các con trong tương lai tình yêu và cảm nhận hôm nay của ba mẹ, hơn nữa nếu không viết, e rằng bản thân sắp sửa già đi và sẽ quên lãng.

Cứ bắt đầu nói từ hôm nay nhé. Hôm nay là ngày 16 tháng 3 năm 2014, Đa Đa tám tuổi, em gái vẫn chưa đầy một trăm ngày. Cả nhà chúng ta sống trong một ngôi biệt thự ở ngoại ô Bắc Kinh, cách thành phố rất xa, gần đó chính là núi. Vì rời xa huyên náo, nên chúng ta đã quen với lối sống kiểu nửa ẩn cư dạng này, ngoài nhu cầu sinh hoạt vạn bất đắc dĩ thì không ra khỏi cửa, không vào thành phố, chẳng có cuộc hẹn hò không cần thiết nào cả, điều quan trọng nhất là không bị hiện thực ảnh hưởng và chi phối quá nhiều. Chỉ bằng phương thức như vậy, ba và mẹ các con mới có nhiều thời gian, tinh lực hơn để trông nom các con và ở bên nhau.

Ba phải nói một cách bi quan nhưng bình tĩnh thành thực rằng, chúng ta chỉ có một kiếp này. Do đó những tình cảm bình thường nhất này là hạnh phúc quý giá nhất đối với chúng ta, ba chỉ mong mai sau các con cũng có thể sống như thế: để tâm chăm sóc chồng con của các con, và hai chị em nương tựa lẫn nhau.

Cuộc sống nơi ngoại ô tự nhiên, hữu cơ, giản dị. Ba tin rằng các con khôn lớn sẽ có ấn tượng thế này: ba nấu cơm xào rau trong bếp, mẹ giặt áo phơi chăn, cả nhà cùng làm bánh mì và bánh quy cookies. Nhưng tình cảnh này rất giống như đang quay một bộ phim gia đình ấm cúng, dễ khiến người ta nảy sinh cảm giác giả tạo, đồng thời dẫn đến suy đoán và phê phán. Vào thời buổi ngày nay, bất kể là sự chọn lựa thế nào đều sẽ kèm theo quá nhiều ý vị phụ thêm. Thế nên, học cách không mua món hàng chính chỉ vì quà tặng đã trở nên rất quan trọng. 

Có lẽ, hạnh phúc chính là lựa chọn một phương thức mà các con thích để sống tiếp. Nếu các con đã trưởng thành, còn có người giơ micro hỏi con có hạnh phúc không, các con có thể trả lời như vậy. Nhưng ba mong lúc đó sẽ không có vấn đề dạng này nữa.

Nói trở lại hôm nay, một ngày rất bình thường. Buổi chiều, em gái đang ngủ, hiện giờ em vẫn ở trong trạng thái ngủ hai mươi tiếng một ngày, Đa Đa đang tập piano, hoặc nói là đang tập piano một cách không tình nguyện. Xưa nay ba không tán thành cũng chẳng phản đối việc học một món nhạc cụ, hay học một vài kỹ năng về nghệ thuật và thể dục. Trên thực tế, ba chưa từng được huấn luyện về mặt này, tuổi thơ của ba chủ yếu trải qua trên cây, trên mái nhà và đầu đường cuối ngõ, tuy ngày nay ba rất tán thưởng những người đánh banh giỏi hoặc biết chơi đàn, nhưng cũng không ân hận vì mình tay chân vụng về và không thông âm luật. 

Ba còn chưa rõ liệu em gái có thích chơi đàn, hát múa, trượt băng, bơi lội, đánh tennis gì đó hay không, dù sao thì trước mắt xem ra Đa Đa con không thích tập đàn, nhưng rất thích vẽ tranh. Còn về những kỹ năng khác, ba mẹ sẽ không dữ dằn yêu cầu các con nắm vững, ba tin rằng thứ các con cần biết nhất chắc chắn không phải là chơi piano, dù con có thể đàn hay như nhà diễn tấu piano vậy.

Rốt cuộc cần biết những gì? Mong đợi đối với các con là gì? Ba không xác định rõ lắm, vừa nghĩ đến các con đã lớn khôn, sẽ độc lập và đi xa, ba liền không cam lòng. Ba thường hay ích kỷ nghĩ rằng, các con không khôn lớn, ba mẹ không già yếu. Làm sao có thể chứ? Các con định sẵn sẽ trưởng thành, bất kể có tập đàn hay không, có đi học hay không, đều không thể xoay chuyển ngược lại, và cuối cùng cũng sẽ già đi. Giống như ba mẹ.

Đã không giữ lại hay đảo ngược được thời gian, thì chúng ta học biết thứ gì cũng không quan trọng dường ấy, hãy thông cảm cho sự vô vị và bi quan của ba, tuy đây là một dạng thành thực. Phải học cách thành thực, nếu nhất định phải để ba chọn cho các con học biết những thứ gì đó, thành thực được xem là một trong số ấy. Thành thực mà ba nói có thể không chỉ là muốn các con nói thật, không nói dối. Nói thẳng ra, trong quá trình trưởng thành của mỗi người đều hoặc nhiều hoặc ít sẽ có những lời nói dối bầu bạn, một số xuất phát từ thiện ý, một số do cực chẳng đã, và phần nhiều đến từ khuyết điểm và sự ngốc nghếch trời sinh của chúng ta, lời nói dối sẽ tồn tại lâu dài, bất kể là tin tức và tin đồn, lời hứa và lời thề. 

Suốt đời các con sẽ định sẵn nghe thấy quá nhiều lời nói dối, đồng thời các con cũng sẽ có lúc buột miệng thốt ra những lời trái với lòng mình. Nhưng ba vẫn mong các con thành thực, thành thực với bản thân các con, trung thành với sự đơn giản và nhẹ nhõm của nội tâm, không so đo sự hoài nghi và bất mãn từng có giữa những người xung quanh với mình, thành thực tiếp nhận và tiêu hóa cuộc sống của chính mình. Dạng thành thực này không những là một nét đạo đức, mà còn là một phẩm cách dũng cảm.

Còn phải học biết những thứ gì nữa? Có thể sẽ có rất nhiều chọn lựa, ba thầm kiểm qua một lượt những thứ ba biết, đa số những thứ ba biết đều không xem là đặc biệt, hơi biết hơi hiểu sáng tác nghệ thuật không xem là sở trường, càng không xem là khả năng thiên phú, nhưng nó đã trở thành thủ đoạn mưu sinh của ba, những thứ khác đều là chút tài vặt, không biết thì thôi. Vì vậy, nếu sau khi khôn lớn các con không biết gì cũng chẳng sao, thật sự chẳng quan trọng, who cares! Hãy tin ba, cho dù các con không nên chuyện nào cũng bất tất buồn bã, những người không có thành tựu được thế tục công nhận chiếm đa số, các con không nhất thiết trở thành thiểu số, bình thường là tốt nhất.

Ngày 16 tháng 3, đối với ba cũng là một ngày đặc biệt. Hôm nay là ngày giỗ người bạn thân nhất của ba, bác ấy tên là Trần Chí Viễn, hồi nhỏ Đa Đa từng gặp bác ấy vài lần, vào ngày này ba năm trước bác Trần đã đi xa lên thiên đường. Ba và bác Trần quen nhau mười mấy năm, qua rất nhiều lần hợp tác làm việc cả hai đã kết nên tình bạn sâu đậm, ba luôn vô cùng trân trọng tình bạn này, bác ấy lớn hơn ba hai mươi tuổi, ba và bác là bạn vong niên. 

Bác Trần là nhạc sĩ, từng viết rất nhiều ca khúc hay được mọi người khen ngợi, như “Ngày ngày nhớ em”, “Lòng cảm ơn”, “Yêu một người không về nhà”, đây đều là những bài hát ba thường nghe thời niên thiếu. Ba và bác là bạn bè trọn đời, khi gặp nhau không ngớt đề tài trò chuyện, thường ngày bận rộn nhưng vẫn quan tâm đối phương. Sau khi bác ấy qua đời, người vợ góa của bác ấy, dì Mị Mị, đã tặng ba chiếc kính cận mà bác ấy đeo trên mặt quanh năm suốt tháng, đến nay ba đều cất nó trong ngăn kéo bàn sách.

Suốt đời chúng ta sẽ quen biết rất nhiều người, có bạn học, đồng nghiệp, bạn cũ, mới quen. Có những kẻ sẽ lướt qua con, cuối cùng trở thành người đi đường hoặc ký ức trong tấm ảnh, dù từng qua lại mật thiết sớm tối bên nhau. Nguyên nhân họ không trở thành bạn thân cả đời với chúng ta có lẽ rất nhiều, nhưng truy cứu căn nguyên vẫn là nhận thức của đôi bên đối với giá trị tự thân và thế giới khác nhau. Cho nên, không cần vương vấn đau khổ vì mối quan hệ giao du thân mật rộn ràng một thời, nếu không gặp được bạn tốt cũng chẳng phải là lỗi của ai cả.

Hiện giờ Đa Đa đã đụng chạm đến vấn đề dạng này, tuy xem ra là trò chơi nhỏ tốt với bạn này không tốt với bạn kia giữa trẻ con, nhưng vẫn phải học cách chịu đựng nỗi buồn phiền của tuổi thiếu niên chưa hiểu chuyện đời, ba thử giảng giải khuyên bảo, nhưng cũng không giúp được, chung quy con rất khao khát được càng nhiều người yêu thích và đón nhận. Song ba tin rằng, trên đời này luôn có người suy nghĩ với phương thức giống như con, tìm được người bạn như vậy, bất kể đôi bên ở nơi nào, con đều sẽ không sợ hãi, không hoang mang.

Còn có tình yêu, điều mà ba muốn thảo luận với các con nhất, ba nên thảo luận về tình yêu với các con gái của mình như thế nào nhỉ? Là một người cha, nghĩ đến vấn đề này trong lòng liền có đôi chút căng thẳng. Đương nhiên ba hy vọng các con có thể gặp được tình yêu tốt đẹp nhất, người tình yêu thương các con nhất, người đàn ông hiểu các con nhất, đối với một người cha như ba, nguyện vọng này quả là một thách thức. Ba yêu các con như yêu sinh mệnh, đương nhiên không nỡ lòng thấy các con chịu đựng những tội lụy của tình yêu.

Thế nhưng, từ “thế nhưng” này là một lần thế nhưng mà ba không thích nói nhất, ba biết nguyện vọng chỉ là nguyện vọng, đây là một chuyện mà ba bất lực nhất. Ba không thể trở thành người hướng đạo trên đường tình của các con, cũng chẳng cách nào thay các con tháo gỡ những đau khổ phiền não không thể tránh khỏi. Thế nhưng, lại là thế nhưng, sau khi sự việc xảy ra ba có thể bảo các con rằng, đây là mùi vị của đời người, cứ nếm thử, không sao. 

Thuở ban sơ của tình yêu luôn ngọt ngào đẹp đẽ, sau đó có lẽ có hàng trăm mùi vị, hoặc đắng hoặc chát, nhưng vị ngọt lúc đầu vẫn khiến người ta say mê. Mối tình đầu của ba là vào năm mười tám tuổi, nhưng đối tượng không phải là mẹ các con, lúc ấy mẹ các con vẫn là một cô bé. Lúc mới yêu, ba sa vào cái hố của đau buồn, khổ sở, ngọt ngào, manh động, gần như không nhìn rõ bất cứ người và việc nào xung quanh, một lòng chỉ có tình yêu đầu đời. Sau đó, bà nội các con, mẹ ba đã đặt một lá thư ở đầu giường của ba, thư viết rất khách sáo cũng rất dè dặt, nội dung cụ thể chính là: mẹ biết con đã yêu, mẹ rất vui, nhưng đừng chểnh mảng học hành... Ba nghĩ, đợi đến khi các con mới yêu, ba cũng sẽ nghĩ cách truyền đạt lời trong lòng cho các con. Hoặc là, chi bằng ngay hiện giờ đi: Các con yêu rồi, ba rất vui, xao nhãng học tập cũng không sao, có điều tất thảy đừng nôn nóng, phải tỉ mỉ nếm vị ngọt của tình yêu.

Tình yêu thật sự, quý báu nhất của ba, đối tượng chính là người mẹ tha thiết yêu các con và các con cũng yêu tha thiết, kết tinh của mối tình này chính là các con. Tình yêu của ba mẹ đến năm nay (năm 2014) đã là năm thứ mười chín, mong rằng sẽ kéo dài chín mươi năm. Ba mẹ quen nhau trong trường, ba hai mươi bốn tuổi, mẹ mười tám tuổi, ba mẹ vừa gặp gỡ đã chung tình. Suốt những năm tháng sau này, mãi luôn bên nhau, không rời không bỏ trở thành tín ngưỡng tình yêu của ba mẹ. Trong mối tình mười chín năm và cuộc sống hôn nhân mười năm này, ba mẹ từng có hoài nghi, đau khổ, vùng vẫy, thậm chí là buông bỏ, nhưng ngoảnh đầu nhìn lại những chuyện đó đều chỉ là khúc nhạc đệm, yêu đối phương thì định sẵn phải tiêu hóa những điều này. 

Cho đến hôm nay, hai cô con gái và một người vợ yêu là thành tựu lớn nhất của ba. Trước giờ ba chưa từng yêu mẹ các con nhiều như hôm nay, mai sau sẽ càng yêu sâu đậm. Nguyên nhân rất đơn giản, các con gái thân yêu của ba, vì mẹ là người vợ có một không hai của ba và là người mẹ xinh đẹp nhất của các con. Yêu, không cần chăm chăm học tập hay mài giũa, chỉ cần các con tin tưởng tình yêu, đồng thời nguyện ý trao ra và giữ vững. Những điều còn lại, thì phải do các con tự mình thấu hiểu.

Những lời ba muốn viết cho các con trong tương lai vẫn còn rất nhiều, về đọc sách, tiền bạc, dục vọng, và cả thuở nhỏ của các con, của ba mẹ. Lần sau nhé, ba sẽ từ từ viết tiếp cho các con.

Mãi mãi yêu các con.

(Huỳnh Lỗi)