Trung Quốc trong mười từ vựng (trích)

Nhân dân
Trong đời mình mỗi người đều gặp rất nhiều từ vựng, có những từ ngay lần đầu nhìn thấy đã hiểu được, có những từ tuy tiếp xúc cả đời mà vẫn không hiểu nổi. “Nhân dân” chính là vấn đề hóc búa như thế.

Lãnh tụ
Nhìn nay nhớ xưa, tôi cảm thấy Trung Quốc ngày nay đã không có lãnh tụ quốc gia nữa, chỉ có những người lãnh đạo nhà nước.

Đọc
Mỗi lần đọc những tác phẩm vĩ đại ấy, tôi đều bị chúng dẫn đi… Sau khi trở về tôi mới biết chúng đã mãi mãi ở cùng với tôi.

Viết
Viết giống như từng trải, nếu một người chưa từng trải chuyện gì thì sẽ không thấu hiểu cuộc đời của mình. Lẽ tương tự, nếu một người chẳng viết lách thì sẽ không biết mình có thể viết ra thứ gì.

Lỗ Tấn
Số phận của Lỗ Tấn ở Trung Quốc, từ số phận của một nhà văn đến số phận của một từ vựng, lại từ số phận của một từ vựng trở về số phận của một nhà văn, kỳ thực cũng chiết xạ ra số phận của Trung Quốc. Chuyển biến lịch sử và xáo động xã hội của Trung Quốc, có thể suy đoán qua từ “Lỗ Tấn”.

Khoảng cách
Trung Quốc ngày nay có thể nói là một Trung Quốc có khoảng cách cực lớn. Hình như chúng ta đang đi trong một hiện thực thế này: một bên là phòng hoa tiệc rượu, một bên là tường xiêu vách đổ. Hay nói cách khác chúng ta đang ngồi trong một nhà hát kỳ quái, trên cùng một sân khấu, nửa bên này đang diễn hài kịch, nửa bên kia đang diễn bi kịch… Đây chính là Trung Quốc ngày nay, chúng ta không những sống trong khoảng cách cực lớn của hiện thực và lịch sử, mà còn sống trong khoảng cách cực lớn của mộng tưởng.

Cách mạng
Thế nào là cách mạng? Câu trả lời trong ký ức quá khứ của tôi là chín người mười ý. Cách mạng khiến cuộc sống đầy rẫy những điều không thể biết. Số phận con người hoàn toàn đổi khác trong một sớm một chiều, có người trong chớp mắt bay lên cành cao, có kẻ trong phút chốc rơi xuống vực sâu. Trong cách mạng sợi dây gắn bó xã hội giữa người và người cũng khi liền khi đứt, hôm nay còn là chiến hữu cách mạng, ngày mai có thể chính là kẻ thù giai cấp.

Thảo dân
Sau cải cách mở cửa, pháp chế Trung Quốc là một quá trình từng bước kiện toàn, một số pháp luật và pháp quy tồn tại không ít sơ hở, cho các thảo dân nhiều cơ hội luồn lách. Do đó những thảo dân này có thể tạo ra bất cứ kỳ tích nhân gian nào.

Sơn trại
Sinh thái xã hội của Trung Quốc ngày nay có thể nói là kỳ quái sặc sỡ, tốt đẹp và xấu xa, tiên tiến và lạc hậu, nghiêm túc và phóng đãng, thường tồn tại trong cùng một sự vật. Hiện tượng sơn trại chính là như thế, vừa chứng tỏ sự tiến bộ của xã hội, vừa thể hiện sự thụt lùi của xã hội.

Dụ gạt
Giống như từ “sơn trại”, từ “dụ gạt” nhanh chóng phổ biến, thể hiện sự thiếu vắng luân lý đạo đức và sự hỗn loạn giá trị quan của xã hội Trung Quốc đương đại, cũng là một trong những di chứng phát sinh sau phát triển phiến diện ba mươi năm gần đây của xã hội Trung Quốc, hơn nữa tính rộng khắp về mặt đời sống xã hội của hiện tượng dụ gạt càng vượt trội hiện tượng sơn trại. Khi dụ gạt thịnh hành, chúng ta cũng sống trong một xã hội không nghiêm túc, hay nói cách khác là sống trong một xã hội vô nguyên tắc.

(Dư Hoa)